Graag belicht ik een onderwerp waar nog vrij weinig bekendheid aan gegeven wordt in Nederland; de 'natuurlijke keizersnede'. Heel kort gezegd is een 'natuurlijke keizersnede' een mensvriendelijkere methode van een keizersnede.
Veel vrouwen die een keizersnede hebben moeten ondergaan, voelen een diep verdriet of schuldgevoel naar hun baby, omdat zij het eerste uur na de geboorte hun baby hebben moeten missen. Fijn dat in het beste geval de papa zich over het kind mag ontfermen, maar diep triest voor het eerste belangrijke bindingsmoment tussen moeder en kind. Zeker omdat een bevalling als verbindend middel, -de samenwerking tussen moeder en kind- wegvalt. Soms is een keizersnede een spoedprocedure, welke niet anders kan worden uitgevoerd, maar wanneer er wel een andere mogelijkheid is, zal toch de standaardprocedure in Nederland worden uitgevoerd; Het kind wordt gehaald, de navelstreng wordt direct afgeknipt, het kind wordt direct meegenomen van de OK naar de kinderarts door vader/ verpleegster.
De eerste twee uren na de geboorte van een baby, staan bekend als de 'sensitieve periode', waarbij huid-op-huid contact zeer belangrijk is voor een binding tussen moeder en kind, het succesvol op gang komen van de borstvoeding, de interactie tussen moeder en kind op 1-jarige leeftijd en de verdere ontwikkeling van het kind op emotioneel vlak. Voor moeders en vaders die wat bewuster in het leven staan, is het verdietig dat in Nederland weinig onderzoek is gedaan naar mensvriendelijkere methoden van de keizersnede en er dus zeer weinig mogelijk is op dit vlak. .
Een keizersnede kan een baby en ouders een behoorlijke emotionele problematiek geven. Door de keizersnede wordt het kind al direct met een groot trauma belast; twee grote handen verwijderen het kind uit moeders veilige buik. Zeker bij een primaire (geplande) keizersnede is dit een groot probleem. Het kind heeft immers zelf nog niet aangekondigd te willen komen en begrijpt niet goed wat er gebeurt. Onderzoek heeft aangetoond dat sommige kinderen die per primaire keizersnede zijn gehaald, tot twee weken toe niet begrepen dat zij al geboren waren. Logisch dat ook uit onderzoek is gebleken dat keizersnede baby's vaker huilbaby's zijn.
Ook op fysiek vlak kunnen de snelle handelingen gevolgen hebben; Het komt veelvuldig voor dat kinderen die per keizersnede worden gehaald, geholpen moeten worden om te gaan ademen. Tevens zorgt het snelle afnavelen ervoor, dat baby's minder stamcellen meekrijgen.
Dit zijn misschien maar een paar voorbeelden van een veel breder scala aan problematieken die ontstaan door een keizersnede. Zo komt bijvoorbeeld na een keizersnede de borstvoeding veelal moeilijker op gang, omdat de hormonen voor de toeschietreflex moeilijker worden aangemaakt, zeker wanneer het eerste belangrijke bindingsmoment tussen moeder en kind ontbreekt.
Gelukkig kan het ook anders! Waar het bij natuurlijke bevallingen mogelijk is om geheel je eigen wensen vorm te geven, -in ieder geval in de voorbereidingen voor de bevalling- is er ook nagedacht over de ingreep van de keizersnede. Professor Fisk, een Engelsman die momenteel in Queensland woonachtig en werkzaam is, ontwikkelde een vernieuwende visie en methode op de keizersnede; de 'natural caesarean'. Deze methode berust op de volgende punten:
- De datum van de keizersnede wordt vastgelegd; liefst op de uitgerekende datum, of er wordt gewacht met de keizersnede tot op het moment dat de bevalling vanzelf begint. Op deze manier is zeker dat de baby er aan toe is en de longen gerijpt zijn.
- De operatiekamer moet een comfortabele temperatuur hebben zodat de baby niet teveel schrikt wanneer hij/zij uit de buik komt en niet onderkoelt raakt.
- Er wordt voor een ruggenprik gekozen als verdoving. Zo kan de moeder de geboorte van haar kind bewust meemaken.
- De ecg-plaatjes worden op je schouders in plaats van op jouw borst geplaatst zodat huid-op-huid contact direct mogelijk is.
- Om de baby zo min mogelijk stress te laten ervaren worden de lichten gedimd op het moment waarop de baby met zijn hoofd uit de buik komt.
- Geluid is een belangrijke factor die de omgeving vertrouwd kan maken. Wanneer iedereen zo stil mogelijk is en alleen de moeder praat en/of zachte muziek wordt gedraaid die de baby ook hoorde in de buik, zal de baby zich meer op zijn gemak voelen in zijn/haar nieuwe omgeving.
- De baby komt eerst alleen met zijn hoofd uit de buik. Met warme handen (handschoenen aan) wordt de druk van een vaginale bevalling nagebootst zodat het vruchtwater uit neus en mond kan lopen. Dit verkleint de noodzaak tot uitzuigen. Daarnaast zorgt de nagebootste druk ervoor dat de baby zelf de impuls krijgt om geboren te willen worden.
- Wanneer het hoofdje uit de buik is, wordt het doek naar beneden gebracht, zodat moeder (en vader) kunnen meekijken. Het hoofdje blokkeert de wond.
- De baby wordt langzaam uit de buik gehaald (walking the baby out), waarbij de baby zelfstandig gaat ademhalen.
- De baby wordt nu in zijn geheel uit de buik gehaald en op de blote borst van de moeder gelegd (huid-op-huid contact) en toegedekt met een zachte warme doek. Door het directe huidcontact stabiliseren de hartslag en temperatuur van de baby sneller.
- Terwijl de baby op de borst van de moeder ligt kan hij/zij worden onderzocht, zodat het bindingsproces zo min mogelijk wordt verstoord.
- Nadat de baby een paar minuten bij de moeder heeft kunnen bijkomen, kan de navelstreng worden afgebonden en doorgeknipt. Deze heeft zolang mogelijk kunnen doorkloppen. De baby kan bij de vader worden gelegd, liefst ook op de blote huid, terwijl de buik van de moeder weer wordt dichtgemaakt.
- Verdere interventies als het wassen van de baby, toedienen van vitamine K en antibioticadruppels, dienen alleen te worden uitgevoerd als er een noodzaak voor is.
- De baby krijgt -waar mogelijk- zo snel mogelijk borstvoeding na de geboorte.
Zoals het bovenstaande uitdraagt, vindt de 'natuurlijke keizersnede' plaats na zorgvuldige planning en maatregelen. De conditie van het kindje en eventuele andere complicaties bepalen ten alle tijden het karakter van de ingreep.
Mijn ervaring
Niet voor niets leeft dit onderwerp zo in mijn hoofd en hart. Al vrij vroeg in mijn zwangerschap wist ik dat ik om bepaalde medische redenen een keizersnede moest ondergaan. Ik voelde mij hier zeer verdrietig onder en kon het gevoel 'gefaald te hebben' niet uitschakelen. Mijn man en mij gaf het ook direct een impuls om uit te zoeken wat er wél voor alternatieven waren -desnoods in het buitenland-. Gelukkig vonden we al vrij snel wat informatie betreft de 'natural ceaserean' en zagen we zelfs dat de natuurlijke keizersnede al één keer eerder was uitgevoerd in Nederland; in het Sint Lucas Andreas ziekenhuis in Amsterdam, door dr. S. Scherjon. De gyneacoloog was een collega van Professor Fisk. Dr. Scherjon vind het vooral belangrijk dat er rekening gehouden kan worden met de wensen van de ouders. Na de kennismaking in november 2011 is hij aan de slag gegaan met het benaderen van teamleden die open zouden staan om de geplande keizersnede uit te voeren via deze methode. Omdat de methode nog niet officiëel opgenomen is in het ziekenhuisbeleid, kon dr. Scherjon tot aan de operatie geen zekerheid geven, of de keizersnede daadwerkelijk op de natuurlijkere manier kon plaatsvinden. Gelukkig mocht het toch zo zijn!
Mijn zoon; Taran, is op 13 januari 2012 ter wereld gekomen via een geplande 'natuurlijke keizersnede'. Mijn man en ik kijken terug op de mooiste dag van ons leven; de operatie ging zoals gehoopt en er heerste een heel ontspannen en mooie sfeer op de OK. Er was gekozen voor harmonieuze oceaanmuziek en ook de temperatuur was aangenaam warm. Taran lag in stuitligging, waardoor de 'natuurlijke keizersnede' iets anders werd uitgevoerd. De baby kan namelijk door een stuitligging iets minder langzaam worden gehaald. Maar Taran begon gelukkig wel al zelfstandig te ademen. Toen zijn billetjes uit mijn buik werden getild, werd het doek naar beneden gebracht, waarna Taran op mijn borst werd gelegd. Daar mocht hij een aantal minuten liggen, waarna de navelstreng werd doorgeknipt. Hierna ging Taran tijdelijk mee met mijn man, voor onderzoekjes. Na een paar minuten werd Taran weer terug op mijn borst gelegd. Hier mocht hij zo'n 15-20 minuten blijven liggen. Uiteindelijk kon Taran helaas niet mee met mij naar de uitslaapkamer, omdat hij toch iets was afgekoeld. Gelukkig heb ik het eerste belangrijke bindingsmoment wel met mijn zoon mogen meemaken en werd ik redelijk snel van de uitslaapkamer naar de afdeling gebracht, waar ik weer werd herenigd met Taran, die de gehele tijd bij mijn man was.
Ik ben overigens niet meer bloed verloren dan gemiddeld, ondanks dat ik langer 'open' heb gelegen. Wat ik ook nog mooi vind om te vermelden, is dat de lagen naar mijn baarmoeder met de handen zijn geopend i.p.v. met een mes. Dit schijnt een techniek te zijn die gelukkig al door veel gyneacologen wordt toegepast en past mooi binnen het kader van een natuurlijkere ingreep, hoewel het geen onderdeel van de 'natuurlijke keizersnede' is.
Zelf geloof ik dat ik door deze vernieuwende methode absoluut sneller ben herstelt. Of deze methode sneller herstel bevordert, zal hopelijk in de toekomst worden bevestigt door wetenschappelijk onderzoek. Op emotioneel vlak zal het snellere herstel een logisch gevolg zijn van een veel harmonieuzere ervaring dan de standaard keizersnede. Waar normaal gemiddeld 4-7 dagen staan voor ziekenhuisopname na de keizersnede, mocht ik op dag 2 al in de ochtend naar huis.
De binding -die ik in mijn buik al heel sterk voelde- met Taran is er helemaal, de borstvoeding kwam direct goed op gang en mijn wond geneest zeer voorspoedig. Vanwege mijn allergie voor morfine, is dit bij mij niet toegediend, maar de na-pijn was goed leefbaar met minder sterke (en ongezonde) pijnstilling.
Met Taran gaat het ook erg goed. Hij lijkt goed geaard en is zeker geen 'huilbaby'.
Het aanwezige operatieteam was erg enthousiast over de geslaagde 'natuurlijke keizersnede'. Omdat de operatie voor het operatieteam en voor het ziekenhuis ook heel interessant was, heeft Talitha Hoppe; operatie-assistente, specialisme oudste gyneacologie, -met inmiddels de natuurlijke keizersnede als stokpaardje- geweldige foto's gemaakt van de gehele 'natuurlijke keizersnede'.
Ik hoop dat ik vrouwen die -helaas- om medische redenen een keizersnede moeten ondergaan, mag bereiken en inspireren om ook voor deze natuurlijkere variant te kiezen. Dr. Scherjon hoopt dat het in de nabije toekomst mogelijk zal zijn dat de 'natural ceasarean' zal worden opgenomen in het beleid, als er meer vraag naar is. Op dit moment is het in het Sint Lucas Andreas ziekenhuis mogelijk, als er voldoende tijd is om een team samen te stellen, die open staan voor deze methode. Hierin loopt dit ziekenhuis voor op andere ziekenhuizen, waar heel stellig wordt vastgehouden aan het 'oude vertrouwde'.
Inmiddels is het ziekenhuis naar aanleiding van mijn operatie bezig met een pilot voor de 'natuurlijke keizersnede'. Hierbij wordt vooral veel aandacht besteed aan de steriliteit: Dubbele handschoenen en een extra steriel laken aan de bovenkant, zodat deze nadat het kind uit operatiegebied weg is, verwijderd kunnen worden en er weer gelijk steriel doorgewerkt kan worden.
De meeste gyneacologen zijn niet bekend met de methode en lijken er ook niet voor open te staan (schrijf ik uit eigen ervaring). Toch geloof ik dat hier een positieve beweging in kan worden gebracht als er meer vraag naar zal zijn. In die zin hoop ik ook wat 'open minded' gyneacologen en daarnaast verloskundigen, doula's, etc. te mogen bereiken.
De methode vraagt 10 minuten aan extra tijd en wat extra investering in steriel materiaal. Dus dat valt goed mee.
Hieronder ziet u een paar prachtige foto's van mijn eigen 'natuurlijke keizersnede'.
 |
| Foto: Talitha Hoppe |
 |
| Foto: Talitha Hoppe |
 |
| Foto: Talitha Hoppe |
 |
| Foto: Talitha Hoppe |
Mail me: denise_guequierre@live.nl
Bekijk voor meer informatie zeker ook de weergave van de ingreep met Prof. Fisk: http://www.youtube.com/watch?v=m5RIcaK98Yg&feature=player_embedded#!
De 'gentle sectio'
Ruim een jaar na mijn geplaatste bericht hierboven, zie ik dat mijn blog nog altijd veel bezocht wordt. Ik krijg ook geregeld mails met vragen van moeders die (eventueel) een geplande keizersnede moeten ondergaan. Deze aanstaande moeders (en vaders) breng ik graag op de hoogte van de ontwikkelingen in het Sint Lucas Andreas ziekenhuis, naar aanleiding van mijn 'natuurlijke keizersnede'.
Het ziekenhuis heeft een officiële nieuwe methode binnen de keizersnede kunnen ontwikkelingen, welke voor iedere moeder die een geplande keizersnede moet ondergaan mogelijk is. Het betreft een vrouw- en kindvriendelijkere methode, waarbij de veiligheid gewaarborgd blijft zoals bij de standaard methode van de keizersnede; de 'gentle sectio' genaamd.
Helaas is de 'gentle sectio' niet zo 'natuurlijk' als mijn eigen ervaring van de 'natuurlijke keizersnede', maar de 'gentle' manier van de keizersnede is wel een heel mooie en grote vooruitgang.
Hieronder plaats ik een korte omschrijving van de 'gentle sectio' van gynaecoloog Brenda Hermsen, van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis:
‘Huid op huid contact is ontzettend belangrijk voor de vroege hechting tussen moeder en kind. Doordat ze zijn afgeleid, hebben de moeders bovendien minder pijnbestrijding nodig bij het hechten en zijn ze minder misselijk.’ Ook de sfeer in de operatiekamer draagt bij aan het verminderen van stress bij moeder en kind. De operatiekamer is warmer (22 graden, i.p.v. 18 graden), het licht zachter en er kan muziek worden gedraaid op verzoek van moeder/vader. Een vast team begeleidt vader en moeder, gedurende het hele traject.
'De gentle sectio is bedoeld voor vrouwen met een geplande keizersnede, op medische indicatie. De gynaecoloog maakt een incisie in de buik en laat eerst het hoofdje geboren worden. Door het samentrekken van de baarmoeder wordt de baby vanzelf naar buiten gedrukt en kan zo een eerste ademteug nemen. De navelstreng wordt niet direct afgeklemd, waardoor het kind een betere start kan maken. Na een korte check door de kinderarts gaat het kind naar de moeder, waar het op de borst kan blijven liggen. Een verpleegkundige is continu aanwezig om ervoor te zorgen dat het kind niet teveel afkoelt en moeder, vader en kind niet meer gescheiden worden'.
Moeder (vader) en kind worden wel gescheiden door een laken. Gelukkig mag dit nu een doorzichtig laken zijn, waardoor je je kind wel geboren kan zien worden.
Bekijk vooral ook de onderstaande link!
Een interview betreft de vriendelijkere keizersnede, met Talitha Hoppe; operatieassistente, specialisme oudste gynaecologie, betrokken bij de ontwikkeling van de 'gentle sectio'.
http://www.rtl.nl/xl/#/u/ed07b6e8-5cda-4416-8fcb-18d873ad89b6
Bewustere en natuurlijkere keizerneden door andere Nederlandse ziekenhuizen:
Meerdere ziekenhuizen in Nederland bieden verschillende vormen van bewustere, vriendelijkere en natuurlijkere keizersneden aan:
Het Martini ziekenhuis, in Groningen: de 'natuurlijke keizersnede': http://www.martiniziekenhuis.nl/Over-Martini/Nieuws/2013/Martini-Ziekenhuis-introduceert-natuurlijke-keizersnede/
Het Maxima Medisch Centrum, Eindhoven: 'Keizergeboorte'
http://www.nationalezorggids.nl/ziekenhuizen/nieuws/12919-maxima-medisch-centrum-in-eindhoven-biedt-vanaf-2013-keizergeboorte.html
http://www.mmc.nl/over_mmc/nieuwsoverzicht/nieuwe_werkwijze_bij_keizersnede_moeder_en_kind_niet_meer_gescheiden
Tevens zijn er veel ziekenhuizen in Nederland bezig met Pilots!
Mocht je een (geplande) keizersnede moeten ondergaan en je wilt dit graag dat dit op een bewustere en zachtere manier gebeurt, durf dan eens je wensen aan te geven aan jouw gynaecoloog. Snel genoeg zal je merken of jouw ziekenhuis hier oor naar heeft, of al bezig is met een pilot.
Hopelijk worden álle keizersneden binnen Nederland de komende jaren vrouw- en kindvriendelijker en natuurlijker. Onderzoeken zullen immers steeds meer gaan uitwijzen wat voor goede resulaten deze nieuwe methoden van keizersneden tot gevolg hebben.
Update!
Afgelopen woensdag, 31-10-2013, is er in de uitzending 'Operatie Live' op Nederland 1, kort aandacht besteed aan de natuurlijke keizersnede, die in Nederland ook de naam 'gentle sectio' draagt. Hierin mochten Professor Dr. Sicco Scherjon en ik (Denise Guequièrre) vertellen over de natuurlijke keizersnede. Waar Sicco vooral inhoudelijk prachtige informatie deelde, mocht ik mijn ervaring delen.
Helaas was de getoonde operatie geen natuurlijke keizersnede/ gentle sectio, maar een gewone keizersnede met als mooi verschil dat het kind eerder terug mocht van de kinderarts naar mama's veilige borst.
http://www.omroepmax.nl/televisie/alle-programmas/operatielive/uitzending/tv/operatie-live-woensdag-30-oktober-2013/
Lieve lezers, ik zie en hoor dat mijn blog nog steeds ontzettend vaak bezocht wordt en dat ze wordt gezien als belangrijke informatiebron over de natuurlijke keizersnede binnen Nederland. Ook weet ik dat inmiddels zo'n 42 ziekenhuizen in Nederland een zachtere methode van de keizersnede aanbieden en toepassen. Dit was een droom voor mij, toen ik deze blog startte. Ik ben erg blij dat zoveel moeders bewust kiezen voor een natuurlijkere keizersnede, wanneer ze niet natuurlijk mogen bevallen, maar ik zie ook dat ziekenhuizen natuurlijke keizersneden 'aanbieden' -onder dezelfde noemer-, die niet zo natuurlijk zijn als waar de 'natuurlijke keizersnede' voor staat. Dat vind ik bijvoorbeeld het mooie aan de 'gentle sectio'. Een eigen term met eigen kenmerken.
Wat ik iedere lezer graag wil meegeven die helaas een (geplande) keizersnede moet ondergaan, is dat je goed moet nalezen wat een natuurlijke keizersnede daadwerkelijk inhoudt. Maak bijvoorbeeld een puntsgewijs lijstje en neem dit mee naar jouw gynaecoloog. Kijk op welke punten hun methode overeen komt en waar het verschilt. Zo ben je goed voorbereid op wat je kunt verwachten en heb je tevens de mogelijkheid om je te oriënteren en eventueel voor een ander ziekenhuis te kiezen, wat jou nog meer aanspreekt qua mogelijkheden.
Juni 2014
Uitgave Nataal; interview met dr. Sicco Scherjon en met mij. Als bron is deze blog gebruikt.
http://www.nataal.nl/index.php/informatie-geboortezorg/verloskunde/374-gentle-sectio
ferbuari 2016
Mooi stuk dit, met prachtige foto's van operatie-assistente en fotografe Talitha Hoppe.
http://www.famme.nl/fotograferen-en-helpen-een-baby-op-de-wereld-zetten-ok-assistent-talitha-doet-het/
1 maart 2017
Wat zijn er de afgelopen jaren veel ziekenhuizen op verzoek van (aanstaande) moeders en vaders zich verder gaan ontwikkelen in de mogelijkheden omtrent natuurlijkere manieren van het verrichten van keizersneden.
Vandaag zag ik een ontroerend mooi verhaal voorbij komen van een moeder die haar eigen kind uit haar buik wilde tillen. Hulde aan deze moeder en haar wilskracht. Ze kreeg het voor elkaar met een OK team wat zelf erg blij werd van deze geboorte. Ook kun je wat beelden van de geboorte zien. Prachtig!
http://www.rtlnieuws.nl/gezondheid/primeur-in-nederland-moeder-tilt-zelf-dochtertje-uit-haar-buik-tijdens-keizersnede
